biełaruskija pašparty i łacinka
Nasamreč, usio prosta. Kab źmianić napisańnie imia-proźvišča ŭ pašparcie na napisańnie łacinkaj, treba prosta pryjści, zapoŭnić formu, upisaŭšy tudy patrebny varyjant napisańnia i atrymać profit. Navat nie razumieju, čaho z hetaha robiać takuju prablemu. Ale jość niekalki zasadaŭ.
Asnoŭnym dakumentam, jaki reglamentuje, što i jak napisana ŭ pašparcie, źjaŭlajecca Pałažeńnie ab pašparcie hramadzianina Respubliki Biełaruś. Ale, jak ni dziva, ničoha pra varyjanty proźvišča tam niama. Jość tolki punkt pra toje, što rekvizyty pašparta drukujucca na biełaruskaj, rasiejskaj i angielskaj movach. Vidavočna, što luby hramadzianin RB nia maje i nia moža mieć proźvišča pa-angielsku. Jon maje proźvišča pa-biełarusku, pa-rasiejsku, i na hetym usio. Adkul biarecca varyjant proźvišča pa-angielsku u Pałažeńni ničoha nie skazana, to bok hetaja tema im prosta nie reglamentujecca.
Sposab tranślitaracyi imia i proźvišča na angielskuju movu reglamentujecca Instrukcyjaj ab arganizacyi raboty padraździaleńniaŭ pa hramadzianstvu i migracyi organaŭ unutranych spravaŭ pa afarmleńni pašparta hramadzianina Respubliki Biełaruś, jakaja była pryniataja 16 studzienia 2006 hodu Pastanovaj MUS RB u adpaviednaści z źmienami ŭ Pałažeńni ab pašparcie ad 2005 hodu. U hetaj Instrukcyi pryviedzieny paradak zapaŭnieńnia Formy 1 (jak zapaŭniaŭ kožny, chto atrymlivaŭ biełaruski pašpart). U pryvatnaści, u punkcie 5.3 napisana, jakim čynam zapaŭniajecca łacinskaja transkrypcyja imia i proźvišča: «Łacinskaja transkrypcyja zapaŭniajecca pa žadańni zajaŭnika z vykarystańniem litaraŭ angielskaha alfabetu». Inšymi słovami: jak chočaš, tak i zapaŭniaješ. Ale adsiul vynikaje:
Zasada 1. Imia i proźvišča ŭ pašparcie mohuć składacca tolki ź litaraŭ angielskaha alfabetu.
Ź inšaha boku, žadańnie zajaŭnika moža być abmiežavanaje tolki varyjantami napisańnia proźvišča pa-biełarusku abo pa-rasiejsku. To bok, kali pa-biełarusku čałavieka zavuć «Alaksandar», to zapisać angielski varyjant imia jak «Ales» nierealna ŭ pryncypie — takimi pytańniami zajmajecca nie pašpartny stoł, a ZAHS. Kali čałaviek źmienić svajo imia na «Aleś», to i łacinski varyjant jamu taksama źmieniać biez prablemaŭ. Da sposabaŭ tranślitaracyi zvyčajna mocna nie čaplajucca, hałoŭnaje, kab łacinski varyjant choć niejkim čynam nahadvaŭ kiryličnaje imia-proźvišča i ŭtrymlivaŭ tolki litary angielskaha alfabetu. Naprykład, možna spasłacca na Instrukcyju pra tranślitaracyi gieagrafičnych nazvaŭ, a paśla — na rekamendacyi Mižnarodnaj asacyjacyi hramadzianskaj avijacyi. Časam ja sustrakaŭ paviedamleńni, što ludzi pišuć niejkija zajavy, kab im źmianili napisańnie: u adpaviednaści z Instrukcyjaj, nia treba nijakich zajavaŭ — adzin raz kožny moža ŭpisać varyjant napisańnia imia i proźvišča pa ŭłasnym žadańni.
Asabliva cikavaje pytańnie ŭźnikaje z a što rabić z dyjakrytyčnymi znakami ŭ litarach Č, Ć, Š, Ś, Ž, Ź, Ń, Ł i Ŭ. U ahulnym vypadku kožny dla siabie vyrašaje asobna. Moj adkaz: ničoha nie rabić, prosta prybrać dyjakrytyku. Na maju dumku, heta źjaŭlajecca najbolš adekvatnym sposabam. Pryčym u vypadku ŭźniknieńnia nieparazumieńniaŭ pry padačy zajavy možna znoŭ spasłacca na rekamendacyi Mižnarodnaj asacyjacyi hramadzianskaj avijacyi, dzie hetyja litary z dyjakrytykami tranślitarujucca ŭ analagičnyja biez dyjakrytykaŭ. Vyhladaje tak, što hetyja rekamendacyi majuć istotnaje značeńnie, bo ŭ Instrukcyi pa zapaŭnieńni Formy 1 jość prynamsi try spasyłki na jaje.
Ale dalej u zhadanym punkcie 5.3 jość prypiska, ź jakoj vynikaje
Zasada 2. Źmianić łacinskaje napisańnie imia i proźvišča pa ŭłasnym žadańni možna tolki adzin raz u žyćci.
Na praktycy heta aznačaje, što kali ŭłasnaruč upisvaŭ varyjant transkrypcyi ŭ adpaviednaje pole Formy 1, a paśla jano tabie nie spadabałasia, to ŭsio: źmianić upisanaje zmožaš tolki ŭ vypadku źmieny imia-proźvišča (praz ZAHS), albo pradastaviŭšy dakumenty, jakija paćviardžajuć pravilnaść napisańnia imia i proźvišča ŭ adpaviednaści z patrabavańniami ŭsio toj ža Mižnarodnaj asacyjacyi hramadzianskaj avijacyi. Ale kali ciabie zavuć, skažam, Francišak Alachnovič, a łacinski varyjant imia i proźvišča ty ŭpieršyniu zapisvaješ jak «Francisak Alachnovic», to nijakich prablemaŭ tut być nie pavinna.
Možna parazvažać, čamu niemahčymaje vykarystańnie dyjakrytyki. Na maju dumku, heta vyklikanaje vyklučna dapamožnaj funkcyjaj najaŭnaści łacinskaha varyjantu imia i proźvišča ŭ pašparcie. Hetyja źviestki nijak nie pryviazvajucca da biełaruskaha zakanadaŭstva, ale vykarystoŭvajucca dla mahčymaści čytańnia pašparta aŭtamatyčnymi pryładami — 2 admysłovyja nižnija radki na treciaj vokładcy pašparta. A hetyja 2 radki mohuć siarod usich litaraŭ mohuć utrymlivać tolki 26 z angielskaha alfabetu (tak, heta pa specyfikacyi ŭsio toj ža IKAO). Adpaviedna, źmiaščać jašče adzin, čaćvierty ŭžo varyjant proźvišča, jaki da taho ž nia maje nijakaj pryviazki da biełaruskaha zakanadaŭstva, prosta niemetazhodna, tamu i było ŭviedzienaje abmiežavańnie łacinskaha napisańnia imia i proźvišča ŭ 26 litaraŭ angielskaha alfabetu.
U pryncypie, voś i ŭsio.
Instrukcyja ab arganizacyi raboty padraździaleńniaŭ pa hramadzianstvu i migracyi organaŭ unutranych spravaŭ pa afarmleńni pašparta hramadzianina Respubliki Biełaruś (PDF, 0,5Mb)
Dakument Mižnarodnaj asacyjacyi hramadzianskaj avijacyi pra pašparty (PDF, 7,5Mb)
April 22 2010, 05:40:10 UTC 13 years ago
April 22 2010, 08:19:14 UTC 13 years ago
Anonymous
April 22 2010, 09:02:06 UTC 13 years ago
April 22 2010, 09:15:55 UTC 13 years ago
Anonymous
April 22 2010, 09:43:26 UTC 13 years ago
April 22 2010, 09:46:15 UTC 13 years ago
April 22 2010, 10:48:03 UTC 13 years ago
Ujaŭlaju, jak by śmiešna majo proźvišča vymaŭlali amerykancy, ź jakimi ja mušu štodzień pieramaŭlacca, kab ja karystaŭsia "łacinkaj biez dyjakrytyki". :)
April 22 2010, 12:55:22 UTC 13 years ago
znodny z tym, što proźvišča na treciaj vokładcy pašparta stvoranaje dla zamiežnikaŭ. i ŭsio było b dobra, kali b jano tolki tam i vykarystoŭvałasia. ale jano taksama paśla ŭźnikaje na bankaŭskich kartkach, vadzicielskim paśviedčańni, pry rezervavańni kvitkoŭ i h. d. tobo faktyčna ŭsio zvodzicca vyklučna da taho, z jakim z varyjantaŭ napisańnia proźvišča budzie pryjemniej žyć jahonamu ŭładalniku.