Lacinka

Lacinka jak skladovaja častka bielaruskaj movy i kuĺtury

43702-temp

Paŭluk (dunaj) /2007/11/23/ u 00:22:00
Paŭluk (dunaj) wrote in lacinka,
Paŭluk
dunaj
lacinka

¤
Spadarstva, chaču źviarnuć vašuju ŭvahu na nastupny dakument: http://www.pravo.by/pdf/2007-159/2007-159(027-028).pdf – “Ab uniasieńni źmienaŭ i dapaŭnieńniaŭ u Instrukcyju pa tranśliteracyji gieagrafičnych nazvaŭ Respubliki Biełaruś litarami łacinskaj abecedy”. Ci znajomyja vy ź jim?

Taksama trochi infarmacyji ad dassax'a ŭ hetaj halinie: http://community.livejournal.com/by_mova/309280.html?thread=3379232#t3379232

Z hetymi źmienami adroźnieńni miž najbolš raspaŭsiudžanaj formaj łacinki i tym, čym musiać karystacca dziaržaŭnyja organy (byccam by i nia tolki dla gieagrafičnych nazvaŭ, ale i dla imionaŭ u pašpartach u niedalokaj budučyni), zvodziacca da minimumu: zamiest pary «Ł - L» uvodzicca para «L - Ĺ».

Mnie zdajecca, što kali takaja praktyka sapraŭdy budzie mieć miesca, to słušnym krokam byŭ by pierachod i ŭsich tych, chto karystajecca łacinkaj u asabistym paradku ŭ toj ci jinšaj formie, mienavita da apisanaj jaje versiji. Tym bolš, što svaje sympatyji datyčna pierachodu da pary «L - Ĺ» vykazvalisia mnohimi i raniej – z tym ža Źmitrom Saŭkam ułučna. Takaja “infarmacyjnaja padtrymka” mieła b plon.

Ci zhodnyja vy?
  • 37 comments
Pakul dziaržaŭnaja łacinka maje status tranśliteracyi, a nie alternatyŭnaha biełaruskaha alfabetu, tamu niama pra što i havaryć. Kali ž dziaržava Biełaruś aficyjna pryznaje dvajakaść biełaruskaha piśma NIA TOLKI dla hieahrafičnych nazvaŭ dy proźviščaŭ, tady j budzie plon u mahčymaj zhodzie.
Nu, ultymatum prosta… :)

ex_biespart

15 years ago

dunaj

15 years ago

ex_biespart

15 years ago

dunaj

15 years ago

ex_biespart

15 years ago

U mianie zapyt inšaha kštałtu:
a jakim čynam nabraci na kłavitury litary
"Ĺ" dyj adpaviednuju małuju litaru?
U jakoj jany jość raskładcy?
Niešta nie mahu znajści...
Peŭna, treba zrabić:) Ale štości padobnaje, zdajecca, jość ci to ŭ słavakaŭ...
Hetaja litara jość u słavackaj movie. Ja nabraŭ jaje praz tablicy symbalaŭ – u Windows charmap.exe.

nicolaev

15 years ago

"ci jinšaj"
A jak pisaci słušniej tut: "jinšaj" ci "inšaj"?
Ja b napisaŭ - "inšaj".
I suhodna vyšej aznačanamu dakumentu, taksama - "i" biez varyjantaŭ...
Łacinka.org trymajecca "i", chacia heta ž nie tatalitarnaje patrabavańnie:)

Re: ji ci i

nicolaev

15 years ago

Deleted comment

Palityka Našaj Nivy tut uvohule niezrazumiełaja. Voś tut jany abiacali pravieści “abmierkavańnie hetaj prablemy” – u lutym! Ale ci było jano, i što jany naabmiarkoŭvali, jim adnym viadoma.
>Mnie zdajecca, (...) Ci zhodnyja vy?

Nia viedaju, jak inšyja (i jinšyja), ale ja sucelna zhodny z tym, što tabie heta mienavita zdajecca.
My z taboj na bruderšaft pili ci ty ŭsim tykaješ, o vialiki?

ext_33113

15 years ago

dunaj

15 years ago

ext_33113

15 years ago

asabliva mnie spadabaŭsia horad «Jeėsk» =)

Kali surjozna, heta vieľmi pryjemnaja navina.
Adnak vyklikaje pytańni vybar litary Ĺ

Litara Ľ maje tradycyju abaznačeńnia L-miakkaha ŭ slavianskaj movie, a mienavita ŭ slavackaj movie, tady jak Ĺ maje tamsama funkcyju paznačeńnia L-skladovaha: VĹK (vŭk-voŭk), heta asabliva jaskrava bačna pry napisańni ad ruki, kali skladovaść l tradycyjna paznačajecca dužkaj źvierchu, jak u vypadkach «й» і «ў/ŭ». Kali bielaruskaj lacinskaj hrafikaj budzie pieraniataje hetaje napisańnie, jano budzie vyhliadać niesystemna ŭ paraŭnańni ź jinšymi «miakkimi» zyčnymi (ść…), u advarotnym vypadku daviadziecca prydumliać ulasnuju systemu pieradačy l-miakkaha pry napisańni ad ruki, što varta pryznać niespryjaľnaj dlia vybaru Ĺ akaličnaściu.

Adnak na hety systemny argument možna zapiarečyć, što faktyčna roznyja značeńni litar nie takaja ŭžo redkaść, jak pryklad - «s»/sz u vuhorskaj movie.

Razam z tym, realizavana samaje važnaje — navukova paśliadoŭnaja pieradača miakkaści zyčnych hukaŭ, u tym liku «L» + faktyčnaja unifikacyja hrafičnaha ladu z tradycyjnaj lacinkaj.

Treba mieć na ŭvazie, što zhadanaja systema jość transliteracyjaj, a nia pravilami hrafiki.
U pryvatnaści, nie paznačajecca fanetyčnaja miakkaść zyčnych tam, dzie jana nie paznačajecca ŭ aficyjnym kiryličnym napisańni.

Takim čynam, hetaja pastanova vartaja vitańnia, adnak havaryć pra ŭsieahuľny pierachod na vykarystańnie prapanavanaj systemy transliteracyji ŭ jakaści pravilaŭ lacinki nie vypadaje. Zacikaŭlienaja dyskucija navukoŭcaŭ i karystaľnikaŭ, a taksama raspracoŭka zvodu pravilaŭ — jašče napieradzie.
Jak vy ličycie, ci nia lepš padychodzić dla systemnaha vykarystańnia ŭ aficyjnaj sfery mienavita taki varyjant: kali dźvie grafičnyja systemy źjaŭlajucca “paralelnymi” – h.zn. kali pakazvajecca akańnie, to akańnie ŭ abiedźviuch systemach, kali paznačajecca asymilacyjnaja miakkaść – to analagična, i h.d. Ja nia maju takoj infarmacyji, ale moža vy viedajecie, jak dźvie systemy sujisnujuć, naprykład, u serbaŭ?

czyk

15 years ago

…kali skladovaść l tradycyjna paznačajecca dužkaj źvierchu, jak u vypadkach «й» і «ў/ŭ».

Ja pamylajusia, ci tut usio ž NIE-składovaść, advarotnaje značeńnie hetaha pryznaka? :)

czyk

15 years ago

„Jak pisać Łacinkaj?”

Далей, пан denkral прапанаваў распісаць вартасьці Keyboard Lithuaniae 1009-2009 — раскладкі кампутарнай клавіятуры, дзе ў наяўнасьці ўсе літары лаціны, беларускае лацінскае абэцэды, польскае, літоўскае, латгальскае, яцьвяскае, жамойцкае, латыскае, эстонскае, нямецкае моваў і найзначнейшыя тыпаґрафскія сымбалі. Без праблем інсталюецца, як раскладка для літоўскае мовы.

Распакуйма спампаваны ZIP-архіў, чытайма README.txt. Клац-клац setup.exe, па сканчаньні — перазагрузіце сістэму. Раскладка адлюструецца на моўнай панэлі літарамі LT, а сістэмная раскладка EN вам наўрад-ці пасьля ўжо спатрэбіцца :)) Бо вось якая бібліятэка маецца ў нашай раскладцы:

Normal
ż 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 - =
Shift +
Ż ! @ # $ % ^ & * ( ) _ +
AltGr (Right Alt + Ctrl) +
ž × © ß € ē ū ü ī ō ö — ≠
Shift +AltGr (Right Alt + Ctrl) +
Ž ÷ ® ẞ £ Ē Ū Ü Ī Ō Ö ― ±

Normal
q w e r t y u i o p [ ] \
Shift +
Q W E R T Y U I O P { } |
AltGr (Right Alt + Ctrl) +
ä ā ę ė ų ú ŭ į ó õ ≈ ‚ ⁄
Shift +AltGr (Right Alt + Ctrl) +
Ä Ā Ę Ė Ų Ú Ŭ Į Ó Õ ~ ‛ ¦

Normal
a s d f g h j k l ; ‚
Shift +
A S D F G H J K L : „
AltGr (Right Alt + Ctrl) +
ą ś š æ ģ ļ ņ ķ ł ‘ ’
Shift +AltGr (Right Alt + Ctrl) +
Ą Ś Š Æ Ģ Ļ Ņ Ķ Ł “ ”

Normal
z x c v b n m , . /
Shift +
Z X C V B N M < > ?
AltGr (Right Alt + Ctrl) +
ź č ć ĺ ľ ń ‹ « » …
Shift +AltGr (Right Alt + Ctrl) +
Ź Č Ć Ĺ Ľ Ń › „ “ ́

Language: Lithuanian (Lithuania)
KBD: kbdlt-09

Download Keyboard Lithuaniae 1009-2009 (Wojsza)

© 2009 Andrej Mikałajeŭ-Paszkiewicz, Liga Monarchica Magni Ducati Lithuaniae

Запрашаем годна сустрэці Перапіс-2009
разам з litviny2009 і lithuaniae2009!