I karystacca niazručna, i vykinuć škada
Možna ŭ hetaj "pieramozie" dašukacca pazytyvu, usio ž na mižnarudnym forumie zaćvierdžanaja biełaruskamoŭnaja versija hieahrafičnych nazvaŭ, a heta samo pa sabie dobra. Adnak adrazu pajaŭlajucca pytańni, bo hetaja "łacinka" vyhladaje na vielmi niepaśladoŭnuju, i da narmalnaści joj ŭsio ž daloka.
Dobra, što nazvy biełaruskich nasielenych punktaŭ, rek itp. buduć pisacca ŭ bolš-mienš biełaruskaj formie, a voś prapanavanaja nazva Belarus' užo mocna adrožnivajecca ad Biełaruś. Niaŭžo ahulnapryniataja mižnarodnaja nazva Belarus užo kamuści nadakučyła, i zachaciełasia kreatyvu? Sumniŭna kab zamiežniki na svaich mapach pisali Biełaruś mienavita ŭ formie Belarus'.
Adrazu ŭspaminajucca rańnija 90-ja, kali biełaruskija dyplamatyčnyja placoŭki damahalisia kab nazvu krainy vymaŭlali zhodna ź jaje biełaruskim hučańniem. Palakam prapanavali kazać nie Białoruś a Biełaruś (mienavita, nie Belarus'). I čym heta skončyłasia? Ničym. Palaki (jak i inšyja narody, nakolki ja pamiataju) dyplamatyčna paŭśmichalisia i praciahvali nazyvać našuju krainu pa-svojmu. Nichto ž ad biełarusaŭ nie damahaŭsia nazyvać Niamieččynu Deutschland'am (voś, darečy, dzie ŭ našaj łacincy miesca apostrafu), ci Słavaččynu -- Slovensk'am. Usie razumiejuć niedarečnaść takich prapanovaŭ. Amal usie...
Niezrazumieła, adkul aŭtary hetaj "navaročanaj" versii łacinki uziali apostrafnyja s' i c', zamiest ś i ć. Zdajecca, heta nie tamu, što kamuści nie padabajucca "ryski j ptuški" nad znakami, bo č, š, ž nikomu sa stvaralnikaŭ nie pieraškadžali. Adsutnaść narmalnych "ł" i "ŭ" biantežyć nia mieniej.
A viartajučysia da rašeńnia aanaŭskich ekspertaŭ, dumajecca, jany prosta pahadzilisia z prapanovami biełarusaŭ, zychodziačy sa słušnaj pazycyi, što biełarusy najlepiej viedajuć jak nazyvać svaje hieahrafičnyja nazvy. Dy j chto ž lepiej za biełarusaŭ moža viedać biełaruskuju movu?
Nu a z našym viedańniem jano pa-roznamu byvaje... Pry žadańni možna było b analizavać usiu hetuju "historyju chvaroby", jakaja, na maju dumku, nazyvajecca niekampetentnaściu. Prydumali niejkuju vyčvarnuju nieda-łacinku zamiest uziać toje, što daŭno j dobra funkcyjanuje. Prosta niemahčyma pazbavicca ad dumki, što hetym hora-adkryćciom-na-śviet zajmalisia ŭ Biełarusi ludzi vielmi paviarchoŭna znajomyja ź biełaruskaj movaj, a pra jsnavańnie biełaruskaj łacinki jany mahli j nia viedać.
Jany vynajšli rovar. Im pryjemna. Nia im ža na hetym rovary jeździć. A nam, karystalnikam, što ź im rabić? Siadzim my j hladzim na jaho. I karystacca niazručna, i vykinuć škada.
Tamu naš aptymizm dosyć strymany.
Krynica: http://lacinka.org/?p=102
P.S. Łacinka.org jakraz pracuje nd stvareńniem elektronnaj mapy Biełarusi, na jakoj nazvy buduć napisanyja tradycjnjaj łacinkaj.
coipish
October 16 2006, 15:06:55 UTC 16 years ago
Heta zroblena dla taho, kab čałaviek moh spakojna drukavać na svajoj klavijatury z angielskaj ci niamieckaj raskładkaj. Ja razumieju, što jsnuje Junikod, ale kab da jaho dabracca patrebna niekaja nielanotnaść, jakaja jość prosta nia ŭ kožnaha čałavieka, h.z. ź ciaham času ŭ zamiežžy mahli b pačać pisać "Mscislaul" (naprykład, kali ty žadaječ napisać słova "Citroen" u svajem blogu, ty naŭrad ci šukaješ specyjalna e ź dźviuma kropkami :)), a tak buduć "Ms'cislaul" - što ŭžo bolš padobna.
zolak
October 16 2006, 17:04:35 UTC 16 years ago
Hłupstva. Havorka ž pra aficyjnyja mapy, jakija vydajucca nie lanotnikami-amatarami, a prafesijnymi vydaviectvami, tamu prablema nie ŭ słabych mahčymaściach ichniaha druku, a ŭ słabych mazgach biełaruskich čynoŭnikaŭ.
coipish
October 16 2006, 20:33:05 UTC 16 years ago
Ale ja nie admaŭlaju ŭsie jinšyja tłumačeńni padziei :)
zolak
16 years ago
coipish
16 years ago
czyk
October 16 2006, 19:14:17 UTC 16 years ago
nie, nia ŭ unicod'e sprava.
prosta łacinka hetaja stvarałasia ŭ pačatku 90-ch.
mahčyma, stvaralniki tady prosta nia viedali pra isnavańnie litar ńśćłŭ.
mahčyma, u pieršyja hady niezaližnaści prosta bajalisia "polskaha ŭpłyvu", tamu pakinuli tolki "niapolskija" –"čechasłavackija" – litary, u tym liku "ú" zamiest "ŭ".
mahčyma, im padavałasia nienavukovym sumiaščeńnie "polskich i českich" znakaŭ.
mahčyma, ich napužala litara "ł"
nasamreč jany taksama ničoha nie vynachodzili.
na dobry ład varta było b sabracca navukoŭcam i abnavuć aficyjnuju łacinku "z ulikam isnujučych realij".
zolak
October 16 2006, 19:34:43 UTC 16 years ago
Sapraŭdy, łacinka vymahaje aficyjnaha zaćvierdžańnia, ale ja nie ŭjaŭlaju sabie kab heta było mahčyma ŭ sučasnaj RB, ž jaje padychodam da movy, u pryvatnaści da klasyčnaha pravapisu...
P.S. Pieradaj kali łaska link da hetaha dopisu Siamionu Piečanko, kali nia ciažka. (Vy ž tam pa susiedztvie, tak?)
Deleted comment
zolak
October 16 2006, 17:09:35 UTC 16 years ago
Bajusia, -- buduć. I ad hetaha niejak nie lahčej.
Tranślit IMHO, jon i jość tranślit, ź jakoj by jon movy nie rabiŭsia. Tamu ŭsprymać hety varyjant łacinki treba adekvatna: heta hniły niepatrebny kampramis.
Bačyŭ, i reakcyja hetaja mianie nie ździviła. :(
Deleted comment
zolak
16 years ago
e_ndrus
October 16 2006, 22:00:48 UTC 16 years ago
zolak
October 16 2006, 22:10:23 UTC 16 years ago
Ale naohuł, viedajučy AAN, dumaju, joj hłyboka pofik takija mierkavańni. Jany pracujuć na ŭzroŭni dziaržaŭnych strukturaŭ, i nia buduć raźbiracca ŭ našych tonkaściach.
Darečy, u hetym usia biazhłuzdaść sytuacyi. Z adnaho boku jość realnaja patreba; my spadziajemsia, što RB ŭsurjoz zojmiecca biełaruskaj movaj, zaŭvažyć łacinku j pryznaje jaje chacia b jak dapamožnuju systemu piśma, ale RB naplavać i na movu j na nas. Niama sumnievaŭ, hetuju lacinku (nia błytać z łacinkaj) jany ŭviali nie z uvahi na nas, a z uvahi na AAN. Apošniaja dasiahnuła svajho, i ŭsie zadavolenyja.
Amal usie...
O, cikava było b paraŭnać, što tam papanavali ŭkraincy.
zolak
October 16 2006, 23:05:26 UTC 16 years ago
http://czyk.livejournal.com/95575.html?nc=10&style=mine
zedlik
October 19 2006, 21:08:32 UTC 16 years ago
Бэлярусь :)
Darecy, tut padumalasia, moza nafik hety apostraf z dojclandau? Nu tam pisac "Deutschlandam" i nia parycca mocna. Jak u polskaj.
zolak
October 20 2006, 00:02:29 UTC 16 years ago
maryjka_
November 18 2007, 22:15:36 UTC 15 years ago
ext_33113
November 19 2007, 08:32:45 UTC 15 years ago
Ja b kazaŭ pra XVI stah. Pačynajučy ad hetaj epoki možna kazać pra emansipacyju biełaruskaj movy: usio čaściej sustrakajucca biełaruskija teksty, vykananyja łacinskaj hrafikaj. Spryjali hetamu chutkaje raźvićcio na biełaruskich ziemlach kultury Renesansu j pracesy Refarmacyi, raspaŭsiŭdžvańnie aśviety ŭ eŭrapiejskim styli, što dazvoliła pad kaniec XVI stahodździa značna “ačyścić” archaičnuju biełaruskuju piśmovuju movu biełarusaŭ ad rysaŭ carkoŭna-słavianskaj, bo łacinka ž nie była vynikam kanvertavańnia z kirylicy, jak časta niekatoryja ŭjaŭlajuć, a sprobaj arhanizavać movu pa-narmalnamu: pa-śviecku, suhučna z asnoŭnymi tendencyjami.
Ad kanca XVI st. (1772 h.) biełaruskija ziemli ŭ vyniku padziełu Rečy Paspalitaj apynulisia pad nadzvyčaj žorstkim dyktatam rasiejskaj dziaržavy, kultury j školnictva, z-pad jakich biełarusy dahetul nia vyzvalilisia. Kali b nie źniavoleńnie našych ziemlaŭ, kiryličnajyja pratezy nikoli b nie pryžylisia ŭ sučasnaj biełaruščynie.
U XVII stahodździ pastupova pašyryli vykarystańnie łacinskaha piśma biełaruskija kataliki. Łacinskim piśmom karystalisia ŭ niekatorych litaraturnych tvorach, napisanych tahačasnaj biełaruskaj movaj.